درخت خرما از تیره نخل ها است که میوه‌ای خوراکی و دارای پوستی نازک و طعمی شیرین است. از خواص شگفت انگیز خرماها در درمان بیماری‌ها می‌توان به کاهش کلسترول، درمان یبوست و افزایش سطح انرژی و سلامت استخوان ها اشاره کرد.
به گزارش خشکیلا، خُرما یا رُطَب با نام علمی Phoenix dactylifera از گیاهان تک لپه‌ای و گرمسیری از تیره نخل‌ها است که میوه ای خوراکی و دارای پوستی نازک و طعمی شیرین و هسته‌ای سخت است. میوه‌های خرما به شکل خوشه‌ای بزرگ از شاخه آویزان می‌گردند و برگ‌های آن بزرگ است. ارتفاع نخل به ۱۰ تا ۲۰ متر یا بیشتر می‌رسد.
خواص درمانی خوردن خرما عبارتند از:تسکین یبوست، تنظیم سطح کلسترول، اختلالات روده، مشکلات قلبی، کم خونی و اختلالات جنسی.
آیا از خاصیت های انواع میوه ها و خواص درمانی میوه ها اطلاع دارید؟ میوه ها سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی برای بدن هستند. برای آشنایی بیشتر با تاریخچه میوه ها و اطلاع از خواص درمانی آنها و روش های درمان با میوه ها، تا پایان همراه ما باشید.
خُرما یا رُطَب (نام علمی: Phoenix dactylifera) گیاهی تک‌لپه‌ای و گرمسیری از تیره نخل‌ها است که میوه ای خوراکی و دارای پوستی نازک و طعمی شیرین و هسته‌ای سخت است. میوه‌ها به شکل خوشه‌ای بزرگ از شاخه آویزان می‌گردند و برگ‌های آن بزرگ است. ارتفاع نخل به ۱۰ تا ۲۰ متر یا بیشتر می‌رسد.
به میوهٔ نرسیده خرما ابتدا «پَهَک» می‌گویند(در بوشهر) و پس از رنگ گرفتن به زرد یا قرمز، «خارَک» یا «خرک» یا کنگ (و در زبان عربی، «حبابوک») گفته می‌شود. البته در بعضی نقاط به همان پهک خارک می‌گویند.
رطب مرحله قبل از رسیدگی کامل خرماست که رطوبت بیشتر و قند کمتری نسبت به خرمای کاملاً رسیده دارد. میوه خرما جزو میوه‌های سته می‌باشد یعنی تمام قسمت باریکاری آن گوشتی و حاوی مواد غذایی است. خرما از دورانِ باستان در رژیم غذایی انسان وجود داشته‌است و یکی از قدیمی‌ترین میوه‌های کشت شده توسط انسان بوده‌است.
واژه خرما ریشه و بنیاد فارسی داشته و از زبان‌های فارسی، به زبان‌های هندی، اردو، ترکی، اندونزیایی و مالزیایی به سوی خاوری و یونانی به سوی باختری وارد شده‌است. در منطقه جنوب کشور مردم اچمی خرما را برگرفته از گویش پهلوی (اچم) هارما (HARMA) و ارما (ORMA) می‌خوانند.
مچ، مُخ، مُغ، مُگ یا مُه و دیمیت به معنی نخل هم است. نام تنگه و منطقه هرمز هم از اهورامزدا و هرمزد و هورمزد تشکیل شده‌است. فَسیل: ساقه اصلی درخت خرما. در جیرفت به پاجوش نخل گفته می‌شود. تیم: هر چه از فسیل بروید اعم از تنه و پاجوش. تیم فسیل: آنچه در کنار تنه اصلی می‌روید. مُه‌کُشَک یا مخ کش: درختچه‌ای که از تنه فسیل برآید. در بم و نرماشیر به آنها جنگ می‌گویند. اَبار یا هبار (Hobar): گردی که از نخل نر ترشح می‌شود. در بم و نرماشیر به آنها بو می‌گویند. در جیرفت و میناب به آن ایوار می‌گویند.
پریچه یا پیرچه یا پریخ (Perikh): الیاف اطراف برگ خرما که چسبیده به تنه درخت است. پریچه در بعضی مناطق به‌عنوان اسکاچ نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در استان بوشهر همان «لیف» نامیده می‌شود. در جیرفت به آنها سیس می‌گویند. در بم و نرماشیر به آنها سی سی می‌گویند. پاگنه: انتهای پیش که متصل به درخت خرما است. در استان بوشهر این بخش «تاپول» نامیده می‌شود. در جیرفت به آنها تَگ می‌گویند. در بم و نرماشیر به آنها لتی می‌گویند.
سرانه مصرف خرما در ایران ۷ کیلوگرم است که میانگینی از مصرف سرانه ۲۵ کیلوگرمی استان‌های جنوبی و ۱ کیلوگرمی سایر استان‌ها می‌باشد. سرانه مصرف خرمای ایران ۴ کیلوگرم است. این در حالی است که سرانه مصرف خرما در عربستان ۱۳ کیلوگرم و در مصر ۱۶ کیلوگرم است.
گستردگی گونه خرما عمدتاً در نیمکرهٔ شمالی و در کشورهای ایران، پاکستان، عراق، عربستان و سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس همچنین بیشتر کشورهای شمال آفریقا و ایالات متحده آمریکا است و در نیمکره جنوبی نیز به‌طور پراکنده دیده می‌شود.
درخت خرما در نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، از جمله ایران پرورش می‌یابد. با اینکه خاستگاه آن را میانرودان، عربستان و شمال آفریقا ذکر می‌کنند ولی بررسی‌های علمی، آن را به گونه‌ای به نام علمی P.H. Sivestris که در هندوستان می‌روید نسبت می‌دهند. باستان شناسان احداث نخلستان‌ها را به پنج هزار سال پیش نسبت داده‌اند زیرا نامی از آن بر لوحه‌های گلی ۵۰ سده پیش یافته‌اند.
در اسناد تاریخی که حدود ۲۰۰ سال قبل نوشته شده‌اند از ۲۵ رقم درخت خرما که در عراق و اطراف خرمشهر کشت می‌شده نام برده شده‌است که امروزه نیز به همان نام‌ها شناخته می‌شوند، اما آمارهای موجود نشان می‌دهند که بالغ بر ۳۰۰۰ رقم خرما در دنیا شناخته شده‌اند که بخش عمده ای از آنها متعلق به ایران است، چنانچه از سه هزار رقم شناخته شده خرما در دنیا ۴۰۰ رقم آن متعلق به ایران است.
بیشتر این ارقام در ۶ استان خوزستان، هرمزگان، کرمان، بوشهر، فارس و سیستان و بلوچستان پراکنده شده‌اند که اسامی گونه‌های غالب ایران و منطقه کشت این گونه‌ها در زیر آمده‌است.
در ایران نخل و خرما از دوران باستان و پیش از هخامنشی کشت می‌شده. در ادبیات ساسانی از جمله در کتاب بندهشن از نخل یاد شده‌است. منابع چینی از ایران (در زبان ایشان بوسی، تلفظ چینی پارسی) به عنوان سرزمین نخل خرما که در نزدشان به نام عناب پارسی و عناب هزارساله مشهور بوده، یاد کرده‌اند. در پایان سده نهم میلادی، نخل خرما را از ایران به چین برده و در آنجا کشت کرده‌اند. در میان کشورهای اروپایی اسپانیا پیشینه بیشتری در کشت خرما دارد.
برای هزاران سال، میوه خرما غذای اصلی کشورهای خاورمیانه و هندوستان بوده است ؛ کشت خرما در روزهای مدرن امروزه که در غرب پاکستان انجام می شود، به 7000 سال قبل از میلاد برمی گردد. خواص خرما برای همگان آشکار است.
مصرف خرما در نهایت به جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا و اسپانیا گسترش یافت سپس آنها به غرب معرفی شدند. با توجه به سوابق فسیلی، تاریخ خرما تا 50 میلیون سال پیش برمی گردد این در مورد تاریخ است.
نخل خرما هرساله تعدادی اسپات تولید می‌کند که در نخل‌های ماده این اسپات‌ها پس از باز شدن و گرده افشانی توسط گرده نخل نر (که از اسپات نخل نر تهیه می‌شود) به خوشه‌های میوه تبدیل می‌شوند.
میوه‌های بذردار تشکیل شده دارای مراحل رشد مختلفی با نام‌های حبابوک (حبه کوچک)، کیمری، خلال، رطب و تمر هستند. نخل خرما ازنظر میزان رشد دارای ارقام پاكوتاه، میان قد و پابلنـد است. از نظر اندازه تاج نیـز دارای تنـوع زیادی از بسیار بزرگ مانند برحی تا كوچک مانند خضراوی و لیلوئی است. شکل و رنگ برگ‌ها نیز در نخل خرما متنوع است. شکل، رنگ، زمان رسیدگی و خصوصیات خوشه و میوه خرما نیز تنوع وسـیعی را شامل می‌شود.
بلافاصله بعد از كاشت نهال لازم است كه آبیاری انجام شود. بهترین زمان مصرف كود در اواسط فصل زمستان و همزمان با از سرگیری رشد مجدد نهال‌ها پس از سپری شدن فصل سرد سال است.
انتخاب زمان برداشت میوه در هر یک از سه مرحله رسیدگی تابع شـرایطی از جمله خصوصیات رقـم، زمان عرضه محصول در بـازار، تقاضای بازار، وجود نیروی كار و شـرایط اقلیمی است. برداشت خرما در كشور بسته به رقم از اوایل تابستان مانند رقم بسیار زودرس آل‌مهتری تا اواسط تابستان و با برداشت برخی ارقام خاركی همچون برحی آغاز می‌شود. برداشت رطب و تمر نخل خرما نیز معمولا تا پایان تابستان و در برخی موارد تا مهر ماه نیز ادامـه پیدا می‌كند.
برداشت خرما مستلزم صعود از نخل و دسترسی به تاج آن برای جداسازی مکانیکی میوه‌ها از خوشه است. اگرچه تلاش‌هایی برای جداسازی میوه از نخل بدون نیاز به صعود كارگر از نخل انجام شده و یا در حال انجام اسـت لیکن این تلاش‌ها تاكنون در بعد تجاری گسترش نیافته و نیاز به صعود از نخل كماكان باقی است.
کشور مصر با تولید 1 میلیون 694 هزار تن خرما در سال اولین کشور بزرگ تولید کننده این محصول در جهان می باشد. بعد از کشور مصر، کشورهای ایران و الجزایر هر کدام با تولید 1 میلیون 65 هزار تن و 1 میلیون 29 هزار تن در رتبه های دوم و سوم جای گرفته اند.
بیشترین محصول خرمای دنیا را کشورهای خاورمیانه تامین می کنند.
| 1 |  مصر | 1694813 |
| 2 |  ایران | 1065704 |
| 3 |  الجزایر | 1029596 |
| 4 |  عربستان سعودی | 964536 |
| 5 |  امارت متحده عربی | 671891 |
| 6 |  عراق | 615211 |
| 7 |  پاکستان | 494601 |
| 8 |  سودان | 439120 |
| 9 |  عمان | 348642 |
| 10 |  تونس | 241000 |
| 11 |  لیبی | 173546 |
| 12 |  چین | 159144 |
| 13 |  مراکش | 125329 |
| 14 |  کویت | 98366 |
| 15 |  یمن | 57726 |
| 16 | اسرائیل | 43200 |
میوه خرما دارای ۲۵ درصد ساکارز، ۵۰درصد گلوکز، و مواد آلبومینوئیدی، پکتین و آب می‌باشد. به‌علاوه دارای ویتامین‌های مختلف مانند ویتامین A,B،C,E و مقداری املاح معدنی می‌باشد. خرما دارای فواید زیادی است که با توجه به مواد مغذی و معدنی موجود در آن، از میوه‌های بسیار مفید به‌شمار می‌آید. میوه خرما دارای پروتیئینها و مواد مغذی بسیاری است.
از برگ و شاخه درخت خرما سبد و زیرانداز تهیه می‌کنند. از هسته آن نان و از میوه خرما شراب و عسل. مردم صحرا هسته درخت خرما را آرد کرده و از آن نان می‌پزند یا هسته را بو داده و از آن به‌عنوان قهوه استفاده می‌کنند زیرا دم کرده آن بسیار مطبوع است یا حتی آن را در آب برای چند روز خیس کرده و به‌عنوان غذای مقوی به شترهای خود می‌دهند.
هر خرما شامل حدود 20 کالری هستند و حاوی 2.8 میلی گرم کلسیم و 5 گرم کربوهیدرات میباشند. خرما نیز غنی از آنتی اکسیدان ها است، تانن ها مهمترین آنها است این تانن ها از آسیب سلولی جلوگیری می کند و در برابر التهاب محافظت می کند. در واقع، خوردن خرما با معده خالی کرم روده را می کشد.
خرماهای تازه نرم هستند، و خرماهای خشک سخت تر هستند ، آنها رطوبت کمتری نسبت به خرماهای تازه دارند. ما خرماهای خشک شده را می توانیم تازه کنیم. فرق بزرگی بین خرماهای تازه نرم و خشک وجود ندارد، اما بین خرماهای تازه نرم و خرماهای خشک شده تفاوت وجود دارد. خرما خشک شده دو برابر مقدار کربوهیدرات بیشتری نسبت به خرماهای تازه دارند، آنها همچنین منبع خوبی از فیبر هستند. خرمای خشک نیز حاوی مقادیر بالایی از کلسیم و آهن است، اما خرماهای تازه در ویتامین C برنده هستند.
برای مبتلایان به دیابت هم، خرما می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد. فرد مبتلا به دیابت تا زمانی که دیابتش تحت کنترل باشد می‌تواند؛ روزانه ۱ تا ۲ خرما در روز مصرف کند، مرتباً ورزش کند و برنامه‌های غذایی سالم خود را رعایت و اجرا کند. خرما مناسب برای بارداری است.
انسان در هر روز به ۹ میلی‌گرم آهن نیاز دارد که در هر ۱۰۰ گرم خرما ۳ تا ۵ میلی‌گرم آهن است: با خوردن چند عدد خرما در روز آهن مورد نیاز بدن تأمین می‌شود. آهن ترمیم کننده و سازنده گلبول‌های قرمز خون است؛ خوردن خرما درمان کم خونی است.
نوشتار زیر را بخوانید تا با خواص درمانی و روش های استفاده در درمان بیماری ها توسط میوه خرما آشنا شوید.
پالپ این میوه با اصلاح محدود کننده مواد معدنی که در طول یبوست رخ می دهد، باعث بهبود یبوست می شود.فیبر خرما نیز برای جلوگیری از سرطان سیستم گوارش مفید است.خوردن حداقل 20 تا 35 گرم فیبر در هر روز باعث می شود که مدفوع شما نرم باشد و مانع از این وضعیت می شود.
فقط تعداد کمی خرما را در روز برای بهبود سلامت قلب خود بخورید ؛ آنتی اکسیدان ها در خرماها باعث جلوگیری از آترواسکلروز می شوند که اساسا باعث سخت شدن شریان ها و ایجاد لخته می شود این آنتی اکسیدان ها حذف کلسترول را از سلول های عروقی تحریک می کنند. خرما نیز شامل ایزوفلاون است که شناخته شده برای کاهش خطر بیماری قلبی عروقی می باشد.
یکی از مزایای موثر خرماست. مصرف خرما حتی برای افراد سالم می تواند بر میزان کلسترول و استرس اکسیداتیو تاثیر مثبتی داشته باشد. خرما حاوی کلسترول نیست . غنی از آهن و فیبر بیشتری نسبت به موز هستند.
خرما منبع غنی از مس، منیزیم، سلنیوم و منگنز است - همه این ها برای حفظ سلامت استخوان ها و جلوگیری از بیماری های مرتبط با پوکی استخوان ضروری هستند.خرما نیز غنی از ویتامین K است، که یک انعقاد کننده خون است و به سوخت و ساز بدن شما کمک می کند. همچنین شامل بورون هستند که برای استخوان های سالم مفید هستند.
خرما غنی از پتاسیم است و مواد معدنی اش باعث کاهش فشار خون می شود.یک خرمای مدجول شامل حدود 167 میلی گرم پتاسیم است که نسبت به سایر میوه نسبتا بالا است. عدم مصرف پتاسیم کافی نیز می تواند منجر به سنگ کلیه شود و فیبر همچنین سطح قند خون را تثبیت می کند.
اثرات سدیم در رژیم غذاییتان را متعادل می کند و این باعث کاهش فشار خون می شود. منیزیم این میوه عضلات قلب و عروق خونی شما را آرام می کند، در نتیجه باعث کاهش فشار خون می شود.
همانطور که در مطالعات هندی نشان داده شده، گرده خرما در طب سنتی برای افزایش باروری مردان استفاده می شود.
با توجه به گزارش مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا، اسهال می تواند با انتخاب مواد غذایی که مصرف می کنید، بهتر شود یا شدت یابد به همین دلیل انتخاب مواد غذایی مناسب مهم است. بالا بودن پتاسیم خرما، می تواند به بهبود وضعیت شما کمک کند.
یافته های خرما برای محافظت در برابر استرس اکسیداتیو و التهاب در مغز ارائه شده است. مصرف منظم خرما و میوه های مشابه با خطر بیماری های نورودنژراتیک و عملکرد شناختی بهتر در افراد مسن ارتباط دارد ؛ مطالعه دیگری نشان می دهد که با مصرف خرما، احتمال کاهش سرعت پیشرفت آلزایمر نیز وجود دارد. یکی دیگر از مطالعات می گوید که خرما می تواند به جلوگیری از التهاب در مغز کمک کند.
مصرف خرما می تواند خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را کاهش دهد ، مصرف خرما همچنین رشد باکتری های مفید در روده را افزایش می دهد و باعث افزایش سلامت روده ها می شود.
این میوه حاوی مواد مغذی بسیاری است که به افزایش سطح انرژی شما کمک می کند. همچنین حاوی قندهای طبیعی مانند سقز، فروکتوز و گلوکز است که همه آنها باعث تقویت انرژی می شوند.
چه کسی می خواهد وزن زیاد کند؟ اگر شما بیش از حد لاغر هستید و میخواهید کمی وزن بگیرید، خرما می تواند یکی از افزودنیهای رژیم غذایی شما باشد.
علت اصلی شب کوری کمبود ویتامین A است ؛ خرما نیز غنی از این ویتامین است و به مبارزه با این بیماری کمک می کند. در حقیقت، مناطقی که خرما زیاد مصرف می کنند، شب کوری در آن مناطق بسایر نادر است.
هرچند تحقیق گسترده ای در این زمینه وجود ندارد، اما چیز جالبی در بخش های شمال نیجریه داریم، خرما (همراه با فلفل) به آبجو بومی اضافه می شود تا نوشیدنی کمتر سمی شود.
این امر درست است، خصوصا در مورد بارداری ؛ هموروئید عوارض رایج در دوران بارداری است و این می تواند ناشی از مصرف فیبر ناکافی باشد. خرما، همانطور که دیدیم، منبع عالی فیبر است. آنها می توانند در طول حاملگی به جلوگیری از هموروئید کمک کنند.
خرما حاوی ویتامین های C و D است که بر روی الاستیک پوست کار می کنند این میوه همچنین می توانند به مبارزه با مسائل پوستی کمک کنند - شما می توانید خرما را در رژیم غذایی خود قرار دهید و نتایج را در طولانی مدت مشاهده کنید.
خرما همچنین با مزایای ضد پیری همراه است، آنها از تجمع ملانین در بدن شما جلوگیری می کنند و در غیر اینصورت اثرات نامطلوبی دارند. ما می دانیم که هورمون ها نقش مهمی در پیری و ظاهر پوست دارند ؛ عصاره هسته نخل خرما دارای فیتوهورمون هایی است که اثرات ضد پیری قابل توجهی دارند. عصاره می تواند با چروک ها نیز مبارزه کنند.
خرما غنی از آهن است که باعث افزایش گردش خون به پوست و افزایش رشد مو می شود ؛ این اتفاق با اکسیژن رسانی کامل به تمام بدن اتفاق می افتد که پوست سرتان نیز شامل می شود. در نهایت مانع از ریزش مو و تحریک رشد مو جدید می شود.
نخل های خرما حاوی اجزایی هستند که با التهاب مبارزه می کنند خرما همچنین شامل مقادیر خوبی از منیزیم است ماده معدنی که برای عملکرد ایمنی مهم است. اگر رژیم غذاییتان منیزیم کمی داشته باشد، سیستم ایمنی بدن شما برای جلوگیری از التهاب به اندازه کافی قوی نخواهد بود.
از مزایای خرما در دوران بارداری شنیدید؟ زنان باردار نیاز به حدود 300 کالری بیشتر از همسالان غیر باردار خود دارند اما اکثر زنان باردار تمایل به انتخاب مواد غذایی با کالری کم دارند که یک اشتباه است این موردی است که در آن خرماها می توانند کمک کنند. گرچه کمی کالری کم دارند، اما بسیار مغذی هستند و قبلا دیده ایم چگونه فیبر خرما باعث جلوگیری از هموروئید بارداری می شود.
فیبر خرما مطمئنا اثر مثبتی دارد. اما خرمای زیادی می تواند باکتری ها را در روده بزرگ و گاز ایجاد کنند ؛ مطالعات خاصی می گویند که خرماها حاوی نیکوتین هستند که به درمان اختلالات روده کمک می کند.
خرماها حاوی آهن هستند و مطمئنا باید به مبارزه با کم خونی کمک می کنند اما مطالعات زیادی وجود ندارد که از این واقعیت حمایت کند.
قبلا دیدیم که خرما می تواند باروری مردانه را افزایش دهد. چند مطالعه می گوید که خرما غنی از آمینو اسیدها است که باعث افزایش استقامت جنسی می شود.
این مربوط به کربوهیدرات ها است. اگر شما به اندازه کافی از آنها دریافت نکنید، بدن شما ممکن است عضلات را به جای انرژی برای سوخت بسوزاند. خرما، میوه ای با کیفیت بالا است و ممکن است در رشد عضله کمک کند.
فیبر خرما اعتباری دوباره است. این باعث می شود شما احساس سیری کنید و پرخوری را از بین ببرید. همچنین، از آنجایی که آنها شیرین هستند، می توانید شیرینی خود را با یک انتخاب سالمتر، جایگزین کنید.
ضروری است که بدانید که مصرف بی‌رویه و مضرات خرما چه چیز‌هایی می‌تواند باشد:
- مصرف خرما سبب ایجاد مشکلات شکمی و گوارشی می‌شود.
- مصرف خرما امکان دارد باعث ایجاد خارش و تحریکات پوستی بشود.
- مصرف خرما باعث ایجاد بیماری و حمله‌های آسمی می‌شود.
- مصرف بی‌رویه خرما موجب افزایش وزن در افراد می‌شود.
- مصرف خرما قادر است سبب ایجاد میزان بالایی از سطح پتاسیم در خون بشود.
- امکان دارد که روکش موم شکل روی خرما آسیب‌رسان باشد.
- مصرف بی‌رویه خرما امکان دارد برای کودکان مضر باشد.
- مصرف خرما توانایی بدن در رابطه با تحمل فروکتوز را پایین می‌برد.
- مصرف بی‌رویه خرما سبب بالا رفتن میزان قند خون و دیابت می‌شود.
عضویت در خبرنامه 
