میوه توت خرس یا کرنبری چند گونه از درختچههای کوتوله یا بتههای روندهٔ همیشه سبز هستند و در زیرسرده Oxycoccus از سرده واکسینیوم جای میگیرند. این میوه سرشار از خواص درمانی است. مهمترین خواص کرن بری جلوگیری از مبتلا شدن به سنگ کلیه و معالجه عفونتهای کلیه است.
به گزارش خشکیلا، میوه کرنبری یا توت خرس، یک میوه قرمز رنگ، که معمولا به صورت تازه مصرف میشود خواص منحصربفرد و خارق العادهای را در خود پنهان کرده است که هر کسی از آن اطلاع ندارد، اما در ترشی و مربا و بصورت میوه از آن استفاده مینمایند. کرن بری، جزء دسته میوههای ناشناخته قرار نمیگیرد و تنها کمی نامش نا آشناست و شبیه همان زغالاخته خودمان است که طرفداران بی شماری را شیفته خود کرده است.
کرنبریها در خاک باتلاقی اسیدی سرتاسر مناطق خنک نیمکره شمالی میرویند. تحقیقات نشان میدهد که کرن بری از چسبیدن پاتوژنهای هلیکوباکتر به دیوارهی معده جلوگیری میکند.
آیا از خاصیت های انواع میوه ها و خواص درمانی میوه ها اطلاع دارید؟ میوه ها سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی برای بدن هستند. برای آشنایی بیشتر با تاریخچه میوه ها و اطلاع از خواص درمانی آنها و روش های درمان با میوه ها، تا پایان همراه ما باشید.
توت خرس یا کرنبری (Cranberry) چند گونه از درختچههای کوتوله یا بتههای روندهٔ همیشه سبز هستند و در زیرسرده Oxycoccus از سرده واکسینیوم جای میگیرند. بعضی از روشهای طبقهبندی، خود Oxycoccus را به عنوان یک سرده جداگانه قبول دارد.
این گیاهان درختچههای کوتاه یا بته رونده کوتاهی به درازای ۲ متر و ارتفاع ۵ تا ۲۰ سانتیمتر دارند و ساقه آنها باریک است و چوب ضخیمی ندارد. برگهای ریز همیشه سبز دارند و گلهایشان اغلب صورتیرنگ است و مادگی و پرچم آنها کاملاً نمایان است. میوهٔ آن قرمز رنگ است و از برگهای گیاه بزرگتر است. میوهها ابتدا سفید هستند و هنگامی که میرسند قرمز میشوند. این میوهها خوراکی بوده، ترش هستند و ممکن است ترشی بر شیرینی چیره باشد. طعم میوه کرنبری ترش و شیرین بوده و ترشی آن کمی بیش از شیرینی بوده و از نظر طعم تقریباً همانند بلوبری است با ترشی بیشتر.
مصرف میوه کرنبری معمولا به صورت تازه است، همچنن میتوان این میوه را همانند انواع توت، خشک نمود و به صورت خشک مصرف کرد. استفاده از چای کرن بری نیز به این منظور مفید است. تعدادی میوه خشک کرن بری را در مقداری آب جوش ریخته و اجازه دهید دم بکشد. نوشیدن روزانه یک تا دو تا فنجان از این چای برای لاغری مفید است.
همچنین امروزه در بازار بستههای آماده کرن بری به فروش میرسد. البته توجه داشته باشید، برای لاغری و داشتن اندام مناسب مصرف کرن بری و سایر گیاهان دارویی با خاصیت چربی سوزی کافی نیست و بهترین کار این است که این گیاهان را در چهارچوب یک رژیم غذایی متعادل و متنوع گنجانده و از تحرک بدنی غافل نشوید تا بتوانید سریع به نتیجه مطلوب خود در داشتن یک وزن ایدهآل برسید.
در آمریکا و کانادا کرنبری شکلی تجاری دارد و به صورت تازه مصرف میشود و همچنین برای تهیه آب میوه و سس، مربا، چای و دمنوش و به صورت خشک شده (کرانبری خشک) استفاده میشود.
توتهای خرس در خاک باتلاقی اسیدی سرتاسر مناطق خنک نیمکره شمالی میرویند. کرنبریها در آمریکا و کانادا به شکل تجاری کشت میشوند، میوههایشان به صورت تازه مصرف میشوند یا از آنها برای تهیه آبمیوه، سس، مربا، و خشکبار (کرنبری خشک) استفاده میشود. توت خرس بهطور گسترده برای مصارف تجاری در ایالتهای شمالی در کشور ایالات متحده کشت میشود. کشت توت خرس در سراسر کانادا نیز رایج است.
کرن بری یکی از 3 میوه ی بومی آمریکای شمالی است. نخست، فقط از نواحی شمال شرقی آمریکا برداشت می شد اما پس از آن در دیگر نقاط شمال آمریکا مثل ویسکانسین و شمال غربی اقیانوس آرام و شیلی هم پرورش داده شد. در حدود سال 1550 میلادی، بومیان آمریکا تنها کسانی بودند که این میوه را استفاده می کردند. بومیان، با ترکیب کرن بری له شده با گوشت گوزن غذایی به نام پِمیکانا تهیه می کردند. آنان، این میوه را توت شگفت انگیز (wonder berry) می نامیدند.
در سال 1620 میلادی مهاجران و مسافران موارد مصرف کرن بری را از بومیان آموختند. مهاجران آلمانی و هلندی این میوه را "کرنی- بری"(crane-berry) یا توت مرغ ماهیخوار، نامیدند. این نامگذاری، به سبب شباهت رنگ شکوفه های کرن بری با سر و گردن مرغ ماهیخوار یا علاقه ی این پرنده به خوردن آن بود. سرانجام این واژه کوتاه به cranberry تبدیل شد.
خاک مناسب برای کاشت کرنبری باید زهکشی بالایی داشته باشد و تقریباً همیشه مرطوب باشد، آفتاب کامل را دوست دارد ولی سایه جزیی را نیز تحمل می کند. حتماً برای کاشت بذر میوه کرنبری از خاک های آماده و استریل استفاده کنید، پیت ماس بهترین انتخاب برای کاشت این بذور است. دوره ی سرما دهی حدوداً یک ماه و نیم است و بعد از گذشت دوره سرمادهی در محیطی پر نور و نسبتاً خنک ( حداکثر ۱۵ درجه) کاشت میشود. جوانه زنی بعد از گذشت ۱۵ تا ۲۵ روز اتفاق می افتد.
گل های کرنبری در اواخر بهار ظاهر می شود و رنگ آن صورتی بسیار ملایم مایل به سفید می باشد و گلها در اوایل پاییز تا زمستان به میوه ی خوش رنگ و خوش طعم کرنبری تبدیل می شوند.
درختچه های کرنبری نسبتاً پر بار می باشند. . شاخه های آن هم به دلیل باردهی بالای آن و هم شاخه های باریک و نازک آن معمولاً خم شده و بر روی زمین خم می شوند. برگ های کرنبری در فصل پاییز و زمستان به رنگ های آتشی (زرد و نارنجی و قرمز ) تغییر رنگ می دهند و منظره ی زیبایی را به وجود می آورند. برداشت میوه کرنبری بین دو مناسبت روز کارگر و جشن هالوین صورت میگیرد و اوج فصل خرید و فروش آن از ماه اکتبر تا پایان ماه دسامبر است.
کشت و پرورش میوه ی کرن بری در مقیاس انبوه و به صورت تجاری از دهه ی 1800 میلادی به بعد آغاز شد. ماساچوست بزرگترین ایالت تولیدکننده کرنبری است و ایالتهای ویسکانسین، نیوجرسی، واشینگتن و اورگون در رتبههای بعدی قرار دارند.
کران بری یا کرن بری “cranberry” میوهای کوچک و قرمز رنگ است و خواص بیشماری دارد به ویژه برای کاهش وزن و لاغر کردن. طبع کرنبری سرد است و مزه میوه کرن بری ترش و شیرین (ملس) که غالبا ترشی بر شیرینی چیره میباشد. هنگام خشک کردن میوه ها، آب آنها تبخیر میشود، به همین دلیل اندازه میوه کوچک شده و مواد مغذی باقیمانده در آن، غلیظتر میشوند. مواد موثر این میوه عبارت است از: آنتوسیانین، فلاونول، کاتچین، پروآنتوسیانیدین، سیانیدین، رزوراترول، سالیسلیک اسید، آسکوربیک اسید، پکتین، فروکتوز .
کرنبری غنی از ویتامین C، اسید سیتریک، بنزوئیک اسید، فلاونوئیدها و تاننها است. تاننهای فشردهای که در میوه کرن بری وجود دارد از فرآیند اکسیداسیون کلسترولهای بد جلوگیری میکند. این میوه سرشار از آنتی اکسیدان است که متابولیسم بدن را افزایش میدهد و موجب افزایش چربی سوزی طبیعی بدن میشود. بومیان آمریکایی از رنگ قرمزِ کرن بری برای رنگ آمیزی فرش، پتو و لباس استفاده می کردند. نخستین بار در سال 1683 مهاجران، آب کرن بری را تهیه و مصرف کردند.
به طور سنتی، کرنبری برای پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه و معالجه ی عفونتهای کلیه، اختلالات فشارخون، سلامت قلب و عروق، سلامت مغز و افزایش سیستم ایمنی بدن استفاده می شد. بومیان آمریکا کرن بری را در درمان، ضماد زخم و بیرون کشیدن سم از آن، به کار می بستند. شکارچیان نهنگ و دریانوردان آمریکایی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری اسکوربوت و یا کمبود ویتامین C این میوه را همراه داشتند.
براساس مطالعات، مصرف کرن بری و محصولات حاوی آن عفونتهای باکتریایی در دهان، خطر ابتلا به پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه را میکاهد و از تشکیل پلاک دندانی جلوگیری می کند. تحقیقات نشان میدهد که آنتی اکسیدانهای کرن بری اکسیداسیون LDL را مهار میکند و از خطر ابتلا به بیماریهای قلبی ـ. عروقی می کاهد.
مصرف میوه کرنبری برای درمان عفونتهای مجاری ادراری مفید است. مصرف آب این میوه یا خشک آن میتواند به سلامت مغز، سیستم ایمنی و قلب – عروق کمک کند. از دیگرخواص درمانی کرنبری، درمان بی اختیاری ادرار و تخلیه ی کامل مثانه در آقایان دارای مشکل پروستات، است.
نوشتار زیر را بخوانید تا با خواص درمانی و روش های استفاده در درمان بیماری ها توسط میوه کرنبری آشنا شوید.