خواص درمانی هویج و آب هویج

هویج از خانواده چتریان و منبع خوبی از بتاکاروتن، فیبر، ویتامین K، پتاسیم و آنتی اکسیدان است. آب هویج علاوه بر طعم عالی دارای خواص درمانی برای اندام هایی از بدن مثل چشم، دستگاه گوارش، دندان و پوست است.

به گزارش خشکیلا، هویج یا به فارسی دری گَزَر یا زردک گیاهی خوراکی و دوساله از خانواده چتریان است. هویج معمولاً به رنگ نارنجی یا سفید، یا مخلوطی از قرمز و سفید است و تازهٔ آن بافتی خشک و ترد دارد. نوع زرد آن را هویج قمی می‌نامند.

هویج یک سبزی ریشه‌دار یا غده ای خوراکی است که می‌توان آن را خام یا خردشده یا رنده‌شده در سالاد خورد و بیشتر در پخت سوپ‌ها و خورش‌ها کاربرد دارد. بتاکاروتن، دوپاری از ویتامین آ، در هویج به فراوانی یافت می‌شود و رنگ نارنجی خاصّ این سبزی نیز به همین خاطر است. به‌علاوه هویج منبعی غنی از فیبر خوراکی، آنتی‌اکسیدان‌ها و موادّ معدنی به‌شمار می‌رود. هویج می‌تواند به‌طور مصنوعی در رنگ‌های گوناگونی به عمل بیاید.

آیا از خاصیت های انواع میوه ها و خواص درمانی میوه ها اطلاع دارید؟ میوه ها سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی برای بدن هستند. برای آشنایی بیشتر با تاریخچه میوه ها و اطلاع از خواص درمانی آنها و روش های درمان با میوه ها، تا پایان همراه ما باشید. 

معرفی و آشنایی با هویج

هویج یا به فارسی دری گَزَر یا زردک گیاهی خوراکی و دوساله از خانواده چتریان است. هویج یک سبزی ریشه‌دار یا غده ای خوراکی است که معمولاً به رنگ نارنجی یا سفید، یا مخلوطی از قرمز و سفید است و تازهٔ آن بافتی خشک و ترد دارد. نوع زرد آن را هویج قمی می‌نامند.

هویج در بسیاری از رنگهای زرد، سفید، نارنجی، قرمز و بنفش وجود دارد.هویج قدیمی و شناخته شده که رنگ نارنجی نیز دارد، رنگش را از بتاکاروتن ( آنتی اکسیدانی که در بدن تبدیل به ویتامین A می شود)، می گیرد.

احتمالاً در طول قرن‌ها تلخی یک زیرگونه طبیعی تولید شده از هویج وحشی با زادگیری گزینشی کاهش و شیرینی‌اش افزایش یافت و چوبی بودن هسته اش به حداقل رسید؛ و در این مرحله هویج آشنای اهلی تولید شد. اولین بار هویج نه به خاطر ریشه‌اش بلکه به خاطر برگ‌های معطر و دانه‌هایش کاشته شد.

اولین مطلب در مورد استفاده از ریشهٔ گیاهان در منابع کلاسیک مربوط به قرن اول است. رومی‌ها ریشهٔ گیاهی به نام pastinaca را می‌خوردند که شاید هویج یا گیاه نزدیک به آن شقاقل باشد. هویج در امپراتوری روم شرقی در نسخه‌ای قرن ششم میلادی قسطنطنیه‌ای از دائرةالمعارف تذهیب شده د ماتریا مدی در جنگ جهانی دوم، و بعد از اختراع رادار توسط ارتش انگلستان، نیروی هوایی سلطنتی انگلستان برای گمراه ساختن ارتش آلمان این شایعه را رواج داد که خلبانانشان به این دلیل در شب خوب می‌بینند که هویج مصرف می‌کنند این در صورتی است که بتاکاروتن موجود در هویج سبب بهبود بینایی نمی‌شود.کا-در مورد علف‌ها و گیاهان دارویی - نوشته پزشک یونانی دیوسکوریدس رسم و توصیف شده‌است. سه نوع هویج مختلف رسم شده و در متن نوشته شده‌است: «می‌توان ریشه را پخته و خورد.»

هویج گیاهی دو ساله است. در سال اول، رزت برگهایش مقدار زیادی شکر تولید می‌کنند، که در ریشه عمودی آن ذخیره می‌شود تا برای گل دادن گیاه در سال دوم انرژی لازم را فراهم کند. بلافاصله پس از جوانه زدن، نهال هویج نشان می‌دهد که تمایز مشخصی بین ریشه عمودی و ساقه نشان می‌دهد: ساقه ضخیم‌تر و فاقد ریشه‌های جانبی است؛ و در بخش بالایی انتهای ساقه لپه‌ها قرار دارند. اولین برگ واقعی در حدود ۱۰ الی ۱۵ روز پس از جوانه زدن ظاهر می‌شود.

محدوده جغرافیایی هویج

موطن اصلی هویج در اروپا و شمال آفریقا و آسیا می‌باشد و پاره‌ای از انواع آن در آمریکای شمالی و جنوبی یافت می‌شود. تاریخ نوشتاری و پژوهش‌های ژنتیک مولکولی نشان می‌دهند که خاستگاه واحد هویج اهلی آسیای مرکزی است. نیاکان وحشی هویج احتمالاً از افغانستان کنونی منشأ گرفته‌ است که همچنان مرکز تنوع هویج وحشی است. دانه‌های هویج در سوئیس و آلمان جنوبی یافته شده‌اند که به ۲۰۰۰ الی ۳۰۰۰ قبل از میلاد مربوط می‌شوند.

هویج در قرن هشتم توسط مورها به اسپانیا معرفی شد. در قرن دهم ریشه‌هایی که در غرب آسیا، هندوستان و اروپا می‌روییدند به رنگ بنفش بودند. در همان زمان‌ها هویج‌های مدرن در افغانستان رشد کرده بودند.سیمئون سث، پژوهشگر یهودی قرن یازدهم مانند ابن العوام کشاورز عرب-اندلسی قرن دوازدهم هم هویج قرمز و هم زرد را توصیف کرده‌است. هویج اهلی در قرن ۱۴ در چین و در قرن ۱۸ در ژاپن ظاهر شد.

هویج نارنجی رنگ در قرن هفدهم در هلند ظاهر شد، که مربوط به این واقعیت است که پرچم هلند در آن زمان به رنگ نارنجی بود. جان اوبری عتیقه‌شناس این هویج‌های جدید را اینگونه توصیف کرده‌است: «هویج برای اولین بار در بکینگتون در شهرستان سامرست کاشته شد. بعضی از افراد بسیار پیر آنجا[در ۱۶۶۸] اولین باری را که هویج به آنجا آورده شد را به یاد می‌آورند.» مهاجران اروپایی هویج را در قرن هفدهم به کلونی‌های آمریکا معرفی کردند. هویجی که بیرونش بنفش و درونش به رنگ نارنجی است از سال ۲۰۰۲ در مغازه‌های بریتانیا به فروش می‌رسد.

فصل رویش هویج

هویج گیاهی است دو ساله از خانواده چتریان. یعنی در سال اول تولید ریشه ضخیم و قابل استفاده غذایی کرده و در سال دوم از وسط برگهای آن که به شکل روزت و از روی طوقه ریشه می‌رویند شاخه گل دهنده ظاهر می‌شود. این شاخه تا ارتفاع 60 تا 90 سانتیمتر رشد می‌کند و پس از تلقیح که بوسیله حشرات انجام می‌گیرد تولید بذر می‌کند. گلهای این گیاه معمولا کامل هستند. یعنی در یک گل اندامهای نر و ماده هر دو موجود است ولی نژادهای نر عقیم که دانه گرده آنها قادر به تلقیح تخمک نیستند نیز مشاهده می‌شود. این نژادها از نظر تهیه بذر و اصلاح آن بسیار ارزنده می‌باشند.

در نواحی نسبتا گرم که زمستان معتدل دارد مانند پاره‌ای از نقاط جنوب ایران ممکن است به کشت بذر هویج مبادرت کرد. ولی در این نواحی ریشه هویج کم رنگ و بنابراین نامرغوب می‌شود. این کم رنگ شدن ریشه هویج ممکن است علل مختلفی داشته باشد مانند کوتاهی روز در زمستان ، کمی درجه حرارت ، کمی شدت روشنایی و بالاخره رطوبت زیاد. ولی میزان گرمای هوا بیش از سایر عوامل در کمرنگی هویج موثر است.

تقریبا در تمام فصول سال هویج در بازار یافت می‌شود ولی هویج هایی که در اواخر بهار و اوایل تابستان به فروش می‌رسند محصول انواع زود رس هستند و هویجهایی که در پاییز و زمستان به بازار عرضه می‌شوند از انواع هویج دیر رس به عمل آمده‌اند. هویج پاییزه یا آخر فصل را بوسیله گاو آهن از زمین می‌کنند.

میزان تولید هویج در جهان

بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) کشور چین با تولید 20 میلیون تن هویچ در سال بزرگترین کشور تولید کننده این محصول در دنیا می باشد. میزان تولید چین 18 برابر کشور دوم یعنی ازبکستان می باشد و میزان تولید هویج در ازبکستان 2 میلیون و 250 هزار تن می باشد.

کشور روسیه نیز که در رتبه سوم جهان قرار دارد تولید آن 1 میلیون و 847 هزار تن در سال می باشد. ایران در رده بندی هیچ سهمی بین بیست کشوری که بیشترین تولید را دارند، ندارد.

رتبه	کشور	2016 (تن)
1	چین	20470523
2	ازبکستان	2250559
3	روسیه	1847092
4	ایالات متحده آمریکا	1374580
5	اوکراین	876920
6	لهستان	822003
7	بریتانیا	811117
8	آلمان	641628
9	فرانسه	578490
10	ژاپن	567000
11	اندونزی	557009
12	ترکیه	554736
13	قزاقستان	554015
14	هند	545961
15	هلند	541713
16	ایتالیا	530842

خواص هویج

هویج دارای ویتامین‌های ب۶ ، کا و آلفا و بتا کاروتن (ماده‌ای که موجب نارنجی شدن آن می‌شود) و مواد معدنی مختلف است. هویج پخته بیشتر از هویج خام آنتی‌اکسیدان دارد و هویج نارنجی، سرشار از بتاکاروتن است. محتوای آب موجود در هویج ، ممکن است که از حدود 86 تا 95 درصد متغیر باشد و در حدود 10 درصد کربوهیدرات دارد و هویج دارای چربی و پروتئین بسیار کمی است.یک عدد هویج متوسط خام( 61 گرمی) حاوی 25 کالری و فقط 4 گرم کربوهیدرات قابل هضم است.

هویج غنی از بتاکاروتن است که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.ویتامین A باعث بهبود بینایی می شود و برای رشد و عملکرد ایمنی بدن بسیار مناسب است. ویتامین B، که قبلا ویتامین H شناخته می شده است، نقش مهمی در متابولیسم چربی ها و پروتئین دارد. ویتامین K دیگر ویتامین موجود در هویج است که به عنوان فیلوونون نیز شناخته شده است، برای انعقاد خون مهم است و سلامت استخوان ها را بهبود می بخشد. پتاسیم موجود در هویج یک ماده معدنی ضروری، برای کنترل فشارخون است و ویتامین ‌B6 موجود در هویج، بک گروه از ویتامین های مرتبط با تبدیل مواد غذایی به انرژی است.

هویج عمدتا از آب و کربوهیدرات تشکیل شده است. کربوهیدرات ها حاوی نشاسته و قند ها هستند مانند ساکاروز و گلوکز.هویج ها همچنین منبع خوبی از فیبر ها هستند که برای یک عدد هویج متوسط (61 گرمی ) حدود 2 گرم میباشد. هویج معمولاً در شاخص پایین گلسیمی رتبه بندی می شود، شاخص آن از 16 تا 60 متغیر است که برای هویج خام کمی بالاتر از هویج پخته است. خوردن غذاهایی که گلسیمی کمی دارند، با مزایای سلامتی فراوانی همراه است و برای افراد دیابتی بسیار مفید میباشد.

مقدار مواد مغذی در ۱۰۰ گرم هویج

انرژی ۴۳ کالری، پروتئین ۱ گرم، کربوهیدرات ۱۰ گرم، فیبر ۳ گرم، چربی ۰ گرم، کلسترول ۰ گرم، سدیم ۳۵ میلی‌گرم، کلسیم ۲۷ میلی‌گرم، آهن ۱ میلی‌گرم، ویتامین ث ۹ میلی‌گرم، ویتامین آ ۲۸۱۲۹ واحد بین‌المللی.

خواص درمانی هویج

هویج دارای خواص درمانی ضد پیری است، مقدار بالای بتاکاروتن موجود در هویج در برابر تخریب سلولی ناشی از متابولیسم طبیعی بدن مانند یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند و روند پیری سلول‌ها را آهسته‌تر می‌کند. پکتین، شکل اصلی فیبر محلول در هویج است که می توانند سطح قندخون را با هضم قند و نشاسته کاهش دهند.

نوشتار زیر را بخوانید تا با خواص درمانی و روش های استفاده در درمان بیماری ها توسط هویج آشنا شوید.

1. بهبود بینایی:

هویج ها منبع خوبی از کاروتونوئیدها (پیش سازه های ویتامین A) هستند که در بهبود بینایی مفید میباشند.مصرف منظم هویج، باعث افزایش بینایی رنگی و دید در نور کم( دید اسکوتوپی ) می شود.

2. هویج برای جلوگیری از سرطان:

طی تحقیقات متوجه شدیم که آسیب رادیکال های آزاد موجب سرطان میشود و توسط آنتی اکسیدان ها از آن جلوگیری می شود.

هویج نیز حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان است و خطر ابتلا به سرطان معده و ریه را کاهش میدهد.

ویتامین A موجود در هویج، مانع از سرطان پستان می شود و مصرف روزانه آن احتمال سرطان پروستات ولوسمی را نیز کاهش میدهد.

3. هویج برای کاهش بیماری های قلبی_ عروقی:

مطالعات نشان می دهد که هویج ها حاوی پلی استیلین های فعال زیستی مانند پارک فالکاریندیول و فالکاریو یونال است.

هر دو این ترکیبات در طبیعت خاصیت ضد التهابی دارند و باعث کاهش بیماری های قلبی _عروقی می شوند.

فراوانی کاروتنوئید موجود در هویج، خطر سکته مغزی را کاهش می دهد.

آب هویج، سطح آنتی اکسیدان را در بدن افزایش و پر اکسیداسیون لیپید را کاهش می دهد در نتیجه احتمال بروز بیماری های قلبی_ عروقی نیز کاهش می یابند.

پکتین موجود در هویج نیز سطح کلسترول را در بدن کاهش می دهد.

مطالعات نشان می دهند که با مصرف دو عدد هویج در روز، میزان کلسترول را می توان بین 10 تا 20 درصد کاهش داد.

4. هویج برای بهبود سلامت دهان و دندان:

بتاکاروتن موجود در هویج، باعث می شود که مینای دندان سالم بماند.

این گیاه ترد کمک می کند تا دندان هایتان تمیز بمانند و پاک شوند و باعث کاهش ترشح بزاق شود و به سلامت کلی دندان ها کمک خواهد کرد.

5. هویج برای حفظ فشار خون:

مقدار بالای سدیم در غذا، فشار خون را افزایش می دهد که میتوانید با اضافه کردن غذاهای غنی از پتاسیم در رژیم غذایی خود با آن مقابله کنید.

سه چهارم فنجان آب هویج حاوی 517 میلی گرم پتاسیم و 14 درصد از نیاز روزانه شما به پتاسیم را تامین می کند و هنگامی که خام خورده شود، موجب کاهش فشار خون میشود.

6. هویج برای تقویت سیستم ایمنی بدن:

ویتامین A و آنتی اکسیدان ها برای افزایش ایمنی بدن حیاتی هستند. از آنجایی که هویج هر دو این ترکیبات را دارد، در تقویت سیستم ایمنی بدن فوق العاده است.

ویتامین A دارای خواص ضد ویروسی است و باعث افزایش کارکرد سلول های سفید می شود و به عملکرد دستگاه گوارش و ریه ها کمک می کند.

آنتی اکسیدان ها اثرات تخریبی اکسیداسیون در بافت ها را از بین می برد و بنابراین ایمنی بدن را تقویت می کنند.

7. هویج برای کاهش خطر ابتلا به آب مروارید و ماکولار:

کمبود لوتئین دلیل اصلی ماکولار در سالمندان است. هویج زرد غنی از لوتئین است، بنابراین مصرف منظم آن از بروز بیماری های چشمی جلوگیری می کند.

ویتامین های آنتی اکسیدانی در هویج چشم ها را از آب مروارید محافظت می کند.

8. هویج برای کنترل دیابت:

هویج ها بدون نشاسته هستند و کربوهیدرات های کمی دارند و به دلیل پایین بودن گلیسمی، روند هضم و جذب را افزایش می دهند و باعث کاهش ناگهانی قند خون می شود و مکانیسم بیشتر،به مبارزه با دیابت کمک خواهد کرد.

9. هویج برای تقویت استخوان ها :

یک فنجان آب هویج بوده 25 میلی گرم کلسیم دارد. مصرف کلسیم استخوانها را تقویت می کند و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش میدهد.

10. کمک هویج به کاهش وزن:

ممکن است که هویج بهترین گزینه برای میان وعده باشد تا کمک کند وزن خود را کاهش دهید، زیرا کالری کمی دارند

( یک فنجان آب هویج فقط 25 کالری دارد) علاوه بر این ،هویج حاوی چربی نمی باشد.

11. بهبود عملکرد شناختی:

از آنجایی که هویج حاوی کربوهیدرات های پیچیده و فیبر می باشد،جریان خون را در مغز ما افزایش می دهد و به نوبه خود حافظه تمرکز و هوشیاری را بهبود می بخشد.

12. هویج برای کاهش بیماری معده:

این غذا تند و خوشمزه ،سیستم گوارش را بهبود می بخشد و برای سلامتی بدن خوب و مفید است.

هویج پخته شده در درمان اسهال، ناراحتی های معده، تهوع و استفراغ مفید است.

از آنجایی که هویج مقدار زیادی فیبر نامحلول دارد، یبوست ، گاز و نفخ معده را درمان میکند.

هویج خام در کودکان زیر 4 سال، به یبوست منجر میشود.

13. سم زدایی بدن با هویج :

هویج روده را تمیز و خون را پاک میکند. همچنین تعادل اسید قلیایی را در بدن حفظ میکند.

14. هویج مناسب برای سلامت کبد:

آب هویج برای کبد عالی و مفید است. هویج به دلیل وجود کاروتنوئیدها، خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند و به جلوگیری از بیماری های کبدی کمک می کنند.

همچنین باعث کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در کبد و سایر قسمتهای بدن می شوند.

15. هویج برای درمان اختلالات پوستی:

همانطور که گفته شد، هویج منبع خوبی از بتاکاروتن است و در برابر چندین بیماری پوستی، از جمله پسوریازیس بسیار موثر است.

وجود ویتامین A در هویج نیز برای کاهش و درمان زگیل و آکنه مفید است.

16. کمک به بهبود و درمان زخم با هویج:

ویتامین A موجود در هویج بافت سوختگی و زخم های پوست را بهبود می بخشد.

17. هویج مفید در دوران بارداری:

اگر پزشکتان پیشنهاد کرده است که تعادل وزن خود را حفظ کنید، می توانید آب هویج بخورید. زیرا غنی از بتاکاروتن و ویتامین C است. همچنین مادران شیرده باید از هویج استفاده کنند، زیرا به دلیل ویتامین A که دارد، برای بهبود سریع زایمان، شیر بیشتر و کسب انرژی مفید باشد.

18. هویج برای کاهش و تسکین درد قاعدگی:

مصرف منظم هویج، حداقل یک هفته قبل از دوران قاعدگی، برای کاهش درد موثر است. نوشیدن آب هویج یا خوردن هویج خام نیز موجب کاهش احساس خستگی شما در دوران خواهد شد.

19. هویج برای کاهش پیری پوست:

کاروتنوئید موجود در هویج، روند پیری را کاهش میدهد. بتاکاروتن و رتینوئید در کاهش زودرس پیری سلول ها نیز به همان اندازه مفید هستند. بنابراین برای جلوگیری از چین و چروک و خطوط، هر روز هویج بخورید.

20. محافظت از پوست در برابر آفتاب سوختگی با هویج :

مصرف هویج، پوست را از بثورات و در معرض اشعه UV قرار گرفتن محافظت می کند.

کاروتنوئیدها موجود در هویج از پوست در برابر آفتاب سوختگی محافظت می کند و موجب کاهش زبری و پوسته پوسته شدن پوست می شود.

21. هویج برای جلوگیری از ریزش مو:

نیاکاروتن در هویج باعث رشد مو میشود. ویتامین A موجود در آن، باعث تحریک تولید سبوم می شود و پوست را از خشکی محافظت می کند.

می توانید سوپ هویج، آب هویج، هویج بخارپز یا تازه را به عنوان یک میان وعده برای موهایی بلند و محکم داشته باشید.

22. هویج برای حفاظت از آسیب ناخن ها:

کمبود ویتامین A موجب آسیب پذیری و شکنندگی ناخن ها میشود از آنجایی که هویج سرشار از ویتامینA است، برای سلامت ناخن ها بسیار موثر می باشد.

یکی دیگر از اجزای مهم و مفید هویج که برای ناخن ها مناسب است و باعث تقویت می شود،بیوتن است.

23. هویج برای کمک به درخشان شدن پوست:

علاوه بر مصرف دارویی، می توانید هویج را به صورت موضعی به عنوان ماسک صورت استفاده کنید. بتاکاروتن موجود در هویج، این وظیفه را برعهده دارد.

هشدار موارد مصرف هویج

•  سوپ هویج حاوی آبورتیون است و باید در دوران بارداری از آن اجتناب کرد که باعث سقط جنین نشود. هنگام خرید هویج باید مراقب باشید و همیشه محصولات ارگانیک را خریداری کنید در غیر این صورت مزایای واقعی این سبزی را دریافت نخواهید کرد.
• برخی مطالعات نشان می دهند که هویج برای نوزادان خطرناک است .اما دلیل آن هنوز مشخص و معلوم نیست.
• تعداد کمی از افراد به هویج حساسیت دارند. برخی از عوارض جانبی برای این افراد عبارتند از: خارش پوست، اسهال، ورم و واکنش آنافیلاکتیک. افرادی که به هویج آلرژی دارند، باید هنگام مصرف آن محتاط باشند.
• بعضی از افراد عادت به مصرف زیاد هویج دارند و می تواند تحریک پذیری، عصبانیت و برخی اثرات منفی مربوط به روح و روان را در پی داشته باشد.
• هویج غنی از ویتامین ها و مواد معدنی است که برای بدن بسیار مهم می باشند. اما برخی مطالعات ثابت کرده اند که هویج طعم شیر مادر را تغییر می دهد بنابراین بهتر است که زنان شیرده بعد از هویج، حتما آب بنوشند.
• افراد مبتلا به دیابت مشکلات روده، سطح قند پایین و مشکلات هورمونی باید قبل از مصرف هویج با پزشک خود مشورت کنند. هویج با چنین بیماری هایی تداخل ایجاد میکند و باعث می شود که بدتر شوند.
• این تغییر رنگ به دلیل وجود بتا کاروتن که یک ماده کاروتنوئیدی است اتفاق می افتد. این تغییر رنگ را می توان در کف دست ها، صورت و یا پاها مشاهده کرد.
• هویج حاوی 12 گرم کربوهیدرات و 4 گرم فیبر است. هنگامی که فیبر و کربوهیدرات ها در روده حذف نمی شوند، تحریک می شوند. این امر منجر به تشکیل گاز در روده ها و در نهایت باعث نفخ و گرفتگی معده و شکم می شود.